İsrail enflasyonla boğuşuyor

img
İsrail enflasyonla boğuşuyor YDH

Gazze savaşıyla birlikte İsrail'de yaşam maliyeti OECD'nin 38 üye ülkesi arasında en pahalı olan İsviçre'yi geride bıraktı.




YDH - Siyonist rejim, Gazze Şeridi'ndeki soykırım harekatı ve Hizbullah'ın kuzey yerleşimlerine yönelik operasyonları nedeniyle kan kaybetmeye devam ediyor.

Bloomberg'in haberine göre İsrail'de konut stoku bir gecede yaklaşık yüzde 5 oranında azaldı ve savaş öncesi yaşam maliyeti OECD'nin 38 üye ülkesi arasında en pahalı olan İsviçre'yi geride bıraktı.

Savaş, İsrail'de enflasyonist bir zincirleme reaksiyona yol açmış durumda.

Ülkenin en çok okunan haber portallarından Walla'nın haziran ayında attığı 'Yardım edin, havamız söndü, çöküyoruz' manşeti, durumun vehametini gözler önüne sermişti.

Tüketici harcamalarındaki ilk şok o kadar büyüktü ki, ekonomideki aksaklıklara rağmen enflasyonun hızlanmasını engelledi.

Ancak şimdi iç talep yeniden canlanmaya başladığından, market alışverişinden seyahate kadar her şeyin maliyeti yükseliyor.

Yoğunlaşan fiyat baskıları enflasyondaki altı aylık yavaşlamayı tersine çevirdi ve muhtemelen mayıs ayında bu yıl ilk kez resmi yüzde 1 ila 3 hedef aralığının ötesine geçti.

İşsizliğin pandemi öncesi düşük seviyelere geri dönmesi ve 2024'ün ilk iki ayında ücretlerde yüzde 8'e yakın bir artış yaşanmasıyla enflasyonun ivmesini yavaşlatmak daha zor olacak. 

Genişlemeci maliye politikası ve daha oynak bir şekel ile birlikte artan vergiler ve kamu hizmeti maliyetleri de fiyatlar üzerinde baskı yaratıyor.

Maliye Bakanlığı, enflasyonun yıl sonunda yüzde 3,3 ile ocak ayında Merkez Bankası tarafından yapılan tahminin neredeyse bir puan üzerinde gerçekleşmesini bekliyor. 

Enflasyona en büyük katkıyı yapan kalemler konut, ulaşım ve gıda, ki bu kategoriler de İsrail'in tüketici fiyat sepetinin yarısından fazlasını oluşturuyor.

Gıda fiyatlarındaki artış, savaşın ekonomiye etkisinin en bariz örneği. Sadece savaşın ilk haftalarında gıda fiyatlarının yüzde 2 oranında arttığı tahmin ediliyor.

İsrail'in en büyük 29 gıda şirketinin yaklaşık yarısı, ocak ayından bu yana fiyatları yüzde 30'a varan oranlarda artırdı.

BDO Consulting'e göre, savaş nedeniyle İsrail'in tarım arazilerini üçte biri kullanılamaz hale geldi ve bu da işgücü yüzde 40 oranında azalan tarım sektörünü daha da tedirgin etti.

Türkiye'nin ihracatı durdurması, küresel emtia fiyatlarının yükselmesi ve Yemen direnişinin Kızıldeniz gemilerine yönelik saldırıları nedeniyle artan nakliye maliyetleri durumu daha da kötüleştirdi.

BDO Consulting'in baş ekonomisti Chen Herzog, "Bu durum ithalata olan bağımlılığı artırdı ve artan nakliye ücretleri ve Türkiye'nin İsrail'e uyguladığı ticaret yasağı nedeniyle ithalat daha da pahalandı," dedi.

Ruppin Akademik Merkezi'nin yaptığı bir ankete göre Hizbullah'ın operasyonlarını sürdürdüğü kuzey yerleşimlerini terk edenlerin yarısından fazlası geri dönmeye niyetleri olmadığını bildiriyor.

Bu bağlamda İsrail'de ortalama bir dairenin fiyatı ilk çeyrekte önceki üç aya kıyasla yüzde 3,1 arttı.

Madlan emlak sitesinin verilerine göre, savaş öncesine kıyasla üç yatak odalı bir mülkün kira bedeli Tel Aviv'de yüzde 6, Kudüs'te ise yüzde 13 yükseldi.

Madlan başkanı Tal Kopel, "Kuzeyde yaşayanların altı aydan uzun bir süredir evlerinden uzakta olmaları ve bunun görünürde bir sonunun olmaması, birçoğunun daha güvenli yerlerde uzun vadeli konut çözümleri aramasına neden oluyor. Bu da kira piyasası üzerinde baskı yaratıyor," değerlendirmesini yaptı.