İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı Operasyonu’na ilişkin en üst düzey soruşturması, Hamas'ı yıllarca “yanlış okuduğunu” ve İsrail ordusunun istihbarat ve savunma hazırlıklarındaki “başarısızlıklarını” ortaya koydu.
YDH- Times of Israel'in haberine göre, İsrail ordusu bugün, Hamas’ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı Operasyonu’na giden süreçte ve saldırının gerçekleştiği gün “ordunun başarısızlıklarına” ilişkin en üst düzey soruşturmalarını sundu.
Haberde, Gazze Şeridi'nden Hamas liderliğindeki yaklaşık 5 bin savaşçının 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine girerek “eşi benzeri görülmemiş yoğunlukta ve genişlikte” bir operasyon gerçekleştirdiği ifade edildi.
Times of Israel, İsrail ordusunun kendi soruşturmalarında da belirtildiği üzere, sınıra en yakın üslerin ele geçirilmesi ve kaos ortamında komuta zincirinin kopmasıyla birlikte bir yanıt oluşturmakta “zorlandığını” belirtti.
Times of Israel, İsrail ordusu tarafından yayınlanan materyallerin, Hamas'ın operasyonu öncesinde, saldırıdan önceki son saatlerde ve kaçırma eylemleri sırasında yıllarca süren “muazzam başarısızlığın” altını çizdiğini söyledi.
Habere göre, ordunun Gazze Şeridi'nden ve İsrail'in güneyini korumaktan sorumlu bölgesel birimi olan Gazze Tümeni'nin “birkaç saatliğine” yenildiği ancak operasyondan aylar sonra anlaşıldı. Yaşanan “kaos ve karışıklığın” o günkü mücadeleyi “feci şekilde” yavaşlattığı kaydedildi.
İsrail ordusu, yıllar boyunca ısrarla yanlış yorumlanan istihbarat materyallerini; ordunun savunmasını hazırlamak için erken uyarıya aşırı güvenmesini; birliklerin savaşçılara göre sayıca ne kadar az olduğunu ve Hamas'ın saldırı sırasında ne yaptığını anlamadaki başarısızlığını ayrıntılarıyla anlatmakta.
Times of Israel, İsrail Genelkurmay Başkanlığı düzeyindeki incelemelerin dört ana konuya odaklandığını söyledi:
1) İsrail ordusunun Gazze algısının son on yıldaki gelişimi
“Algı” soruşturması, İsrail ordusunun 7 Ekim saldırısından önce Gazze'deki Hamas’ın İsrail için önemli bir tehdit oluşturmadığına, büyük çaplı bir savaşla ilgilenmediğine, tünel ağlarının önemli ölçüde çökertildiğine ve herhangi bir sınır ötesi tehdidin İsrail'in yüksek teknolojili sınır çiti tarafından engelleneceğine inandığını ortaya koydu.
Soruşturma, İsrail ordusunun Hamas'a ilişkin algıları ile örgütün gerçekte yaptıkları arasında giderek büyüyen bir uçurum olduğunu ortaya çıkardı.
2) İsrail ordusunun 2014'ten savaşın patlak vermesine kadar Hamas'a ilişkin istihbarat değerlendirmeleri
“İstihbarat değerlendirmeleri” soruşturması, Askeri İstihbarat Direktörlüğü'nün Hamas'ın birkaç yıl içinde İsrail'e karşı geniş çaplı bir saldırı başlatma niyetini özetleyen bilgi ve planlar aldığını, ancak planları gerçekçi ve uygulanabilir olmadığı gerekçesiyle reddettiğini ortaya koydu.
Bunun yerine, Askeri İstihbarat Direktörlüğü yanlış bir şekilde Hamas lideri Yahya Sinvar'ın İsrail ile büyük bir gerginlik istemeyen bir pragmatist olduğunu ve örgütün, İsrail ile 2021'de yaptığı savaşı başarısız olarak gördüğünü ve yeteneklerini bir kara işgaline değil roket ateşine odakladığını varsaydı.
İsrail ordusu, Hamas’ın 7 Ekim 2023 saldırısı öncesindeki başarısızlıklarına ilişkin yürüttüğü soruşturmalar kapsamında, Hamas'ın Nisan 2022'de böyle bir saldırı düzenlemeye karar verdiğini tespit etti. Eylül 2022'ye gelindiğinde Hamas yüzde 85 oranında hazır durumdaydı; ve Mayıs 2023'te 7 Ekim'de saldırı başlatmaya karar verdi.
3) İstihbarat ve 7 Ekim arifesindeki karar alma süreci
Saldırı öncesinde üst düzey yetkililerin karar alma sürecine ilişkin yapılan soruşturmada, İsrail ordusunun, Hamas’ın 7 Ekim saldırısından önceki gece örgütün olağandışı faaliyetlerine ilişkin beş işaret tespit ettiği, ancak bunların yakın bir saldırıya işaret etmediğine inandığı ortaya çıktı.
Bu soruşturma aynı zamanda İsrail ordusunun 6-7 Ekim gecesindeki davranış, karar alma ve istihbarat değerlendirmelerinin Hamas hakkında yıllardır yapılan yanlış değerlendirmelerin sonucuna dayandığını ortaya koydu.
Sonuç olarak, her düzeydeki istihbarat yetkililerinin, olacaklar konusunda uyarıda bulunmakta başarısız olduğu bildirildi.
4) 7-10 Ekim tarihleri arasındaki çatışmalar sırasında verilen komuta, kontrol ve emirler
Son olarak, 7 Ekim ve takip eden günlerdeki çatışmalara odaklanan son araştırma konusu, İsrail ordusunun Gazze Tümeni'nin o gün birkaç saat boyunca yenildiğini ancak sonradan öğrendi.
Gazze Tümeni'nin düştüğünü gerçek zamanlı olarak fark edememenin bir sonucu olarak, Genelkurmay saldırının ciddiyetini anlamamış ve saldırıyı engelleme çabaları sırasında büyük bir zorluk haline gelen operasyonel durumun doğru bir resmini oluşturamamıştır.
Savaş soruşturmasının İsrail ordusunun İsrailli sivilleri korumakta başarısız olduğunu ve geniş çaplı bir sürpriz saldırıya hazır olmadığını ortaya koyduğu vurgulandı.
Soruşturmalar siyasi liderlikle ilgili değildir
Times of Israel’e göre, soruşturmalar İsrail ordusu için operasyonel sonuçlar çıkarmayı amaçlıyordu ve siyasi liderliğin politikalarını incelemedi, böylece soruşturmaların Hamas'a karşı savaşın bitimine kadar beklemesi gerektiğinde ısrar eden hükümet liderleriyle bir kavgadan kaçınıldı.
Hamas'ın hazırlıklarının fark edilmemesinde ya da örgütün saldırısına karşı yeterince hazırlıklı olunmamasında rolü olduğu düşünülen birimler tarafından yürütülen soruşturmalar savaşla eş zamanlı olarak yürütüldü.
Memurlar bu soruşturmalara materyal toplamak, görüşmeler yapmak ve bilgileri derlemek için binlerce saat harcadı.
Dört ana konuya ek olarak İsrail ordusunun, 7 Ekim saldırısı sırasında meydana gelen 41 ayrı çatışma ve büyük olayı da araştırdığı bildirildi.
