Irak'ta Haşd Şabi yasasında yapılması önerilen değişiklikler, siyasi gruplar arasında şiddetli tartışmalara yol açarak Temsilciler Meclisi oturumlarının aksamasına neden oldu. Özellikle Haşd Şabi içinde etkili grupları barındıran Koordinasyon Çerçevesi içindeki derin anlaşmazlıklar öne çıkarken, Başbakan Muhammed es-Sudani krizi tırmandırmamak için tasarıyı meclisten geri çekti.
YDH - Irak'taki siyasi güçler arasında Haşd Şabi yasasında önerilen değişiklikler konusundaki tartışmalar alevlendi.
Bu durum, Haşd Şabi içinde etkili grupları barındıran Koordinasyon Çerçevesi içindeki derin anlaşmazlıkların gölgesinde kalan Temsilciler Meclisi oturumlarının aksamasına yol açtı.
Koordinasyon Çerçevesi'nden isminin açıklanmaması koşuluyla el-Ahbar'a konuşan milletvekili, Haşd Şabi yasası üzerindeki anlaşmazlığın tırmanabileceğini ve Koordinasyon Çerçevesi içindeki bloklar arasındaki siyasi ittifakları etkileyebileceğini vurguladı.
Milletvekili, "Anlaşmazlıklar çeşitli konular etrafında yoğunlaşıyor. Bunlardan biri üst düzey liderlerin zorunlu emekliliğiyle ilgili. Değişiklikler, 60 yaşını aşan yetkililerin emekliye sevk edilmesini öneriyor. Bu da Heyet Başkanı Falih el-Feyyad, Genelkurmay Başkanı Ebu Fedek ve diğer önemli komutanlar gibi önde gelen isimlerin ayrılmasına yol açacak," dedi.
Milletvekili sözlerine şöyle devam etti: "Haşd Şabi unsurlarının yasal statüsü, onlara ek imtiyazlar tanınması mekanizması ve mensuplarının 'savaşçı' yerine 'mücahit' olarak adlandırılması gibi konular, onu diğer güvenlik güçlerinden farklı idari statüye sokuyor ve hükümetle bile sorun yaratıyor."
Ayrıca milletvekili, "yasayı bu haliyle geçirmenin Haşd Şabi'ye faydadan ziyade zarar vereceğini, ancak oylama ısrarının seçimsel ve siyasi amaçlardan kaynaklandığını" savundu.
Koordinasyon Çerçevesi'nin Amerikalıları yatıştırmak isteyen bazı tarafları, Haşd Şabi'yi "Ensarullah'ı eğitmek, onlara silah göndermek veya İran'dan emir almak gibi dış gündemleri uygulamakla" suçluyor ve bu durum Amerika tarafından reddediliyor.
Buna karşılık, bazı siyasi güçler Irak'ın güvenliğini sürekli tehditlere karşı garanti altına almak için Haşd Şabi'nin bağımsız güç olarak kalmasını savunuyor.
Bu tartışmaların ortasında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, meclisteki siyasi krizin tırmanmasını önlemek amacıyla yasa tasarısını yeniden değerlendirmek üzere meclisten geri çekme kararı aldı.
Derin görüş ayrılıklarının sürmesiyle, yasanın geleceğinin siyasi çekişmelere bağlı kalacağı ve bunun da Haşd Şabi'nin kaderinin belirlenmesinde daha fazla gecikmeye yol açabileceği görülüyor.
Bu gelişme, Meclis Güvenlik ve Savunma Komisyonunun, gerekli yasama prosedürleri tamamlanana kadar yasa tasarısının ikinci okumasının meclis gündeminden çıkarılmasını talep etmesinin ardından geldi.
Komisyon, yaptığı açıklamada, yasa tasarısının derinlemesine incelemeye tabi tutulacak detaylı cetveller ve maddeler içermesinin önemine işaret etti.
Ayrıca, teknik, idari ve örgütsel ayrıntıların netliğini sağlamak amacıyla ikinci okumaya geçilmeden önce yasayla hedeflenen ilgili kurumun (Haşd Şabi Heyeti) mecliste ağırlanması gerektiğini vurguladı.
Irak Temsilciler Meclisi, geçen çarşamba günü Halepçe'nin vilayet statüsü kazanmasına ilişkin oylama ile Haşd Şabi yasasının ikinci okumasını gündemine almış ancak oturumu gerçekleştirememişti.
Bu bağlamda, Meclis Güvenlik ve Savunma Komisyonu Üyesi Hüseyin el-Amiri, "Yasa Ramazan Bayramı'ndan sonra ilerleyecek ve Haşd Şabi'nin yaptığı fedakârlıkların büyüklüğüne uygun olarak yasanın maddelerini gözden geçireceğiz," dedi.
Amiri, el-Ahbar'a yaptığı açıklamada, "Yasanın ikinci okuması tatilden sonra yapılacak ve üzerinde siyasi mutabakat mevcut," ifadelerini kullandı.
Ayrıca, "güvenlik komisyonunun, gündeme getirilen tüm görüşleri veya sorunları aşmak ve mücahitlerin tamamına hak ettiği değeri verecek yasayı geçirmek amacıyla takip edeceğini" belirtti.
Yerli haber sitelerinde Haşd Şabi yasasına ait olduğu iddia edilen taslak metinler dolaşıma girmişti.
Bu taslağa göre, Haşd Şabi Heyeti silahlı kuvvetlerin parçası olup Başkomutana bağlı olacak, ancak aynı zamanda ülkedeki anayasal düzeni korumak için silahlanma hakkına sahip olacak.
Taslakta ayrıca Haşd Şabi'nin görevleri arasında demokratik sistemi korumaya katkıda bulunmak, ülkeyi savunmak, toprak bütünlüğünü korumak, her türlü terörle mücadele etmek ve ulusal güvenlik ile Irak topraklarının bütünlüğüyle ilgili konularda hükümete danışmanlık yapmak yer alıyor.
Taslak metin, Haşd Şabi üyelerinin herhangi siyasi faaliyette bulunmasını veya herhangi partiye üye olmasını yasaklayan madde de içeriyor.
Heyet Başkanı'nın en üst yetkili olduğu, kurumun çalışmalarının ve görevlerinin yürütülmesinden sorumlu olduğu, faaliyetlerini denetleyip gözetleyeceği ve bakan rütbesinde olacağı belirtiliyor.
Taslak metin, emeklilik için yasal yaş şartı koşmuyor; bu da Feyyad'ın görevine devam edebileceği anlamına geliyor.
Bu durum, Koordinasyon Çerçevesi içindeki bazı güçlerin, özellikle de Heyet Başkanlığı'nın kendi paylarına düşmesini isteyen Asaib Ehl el-Hak grubunun itirazlarına neden oldu.
Haşd Şabi Heyeti Genelkurmay Başkanı'nın atanması konusunda ise yeni yasa taslağı, adayın kurumda en az 10 yıl hizmet etmiş olması ve korgeneral veya kurmay korgeneral rütbesine sahip olması şartını getiriyor.
Bu da göreve aday olacak kişilerin silahlı grupların yakın çevresinden veya onlara sadık subaylardan olacağı anlamına geliyor.
Sadikun Hareketi (Asaib Ehl el-Hak'ın siyasi kanadı) Milletvekili Muhammed el-Beldevi, "tasanın engellenmesinin Haşd Şabi'ye zarar vermek isteyen çevrelerden geldiğini" ve "onların hayallerinin gerçekleşmeyeceğini, yasanın geçeceğini" savundu.
Beldevi, el-Ahbar'a verdiği demeçte, "Bayram'dan sonra yasayı nihai haliyle hazırlayıp geçirmek için kapsamlı tartışmalar yapılacak. Dış gündemlere hizmet eden siyasi partiler yasa üzerinden pazarlık yapmaya çalışıyor, fakat meclis içinde ve dışında Haşd Şabi'nin haklarını savunan ve taleplerini benimseyenler var," diye ekledi.
Milletvekili Amir Abdulcebbar ise Koordinasyon Çerçevesi'nin Haşd Şabi yasası uğruna meclisi engellemesinin "meclisin çalışmasındaki kusur ve denetim ile yasama rolünün engellenmesi" olduğunu düşünüyor.
Abdulcebbar, gazeteye yaptığı açıklamada, "Bu sorunlar tüm siyasi süreci çıkmaza sokacak," dedi.
Milletvekili, "hükümeti ve meclisi temsil eden Kanun Devleti Koalisyonunun yürütme ve yasama çalışmaları açısından yük haline geldiğini, sorunlarının ülkeye hizmet etme konusundaki üretkenliğinden fazla olduğunu ve bunun Irak'ın itibarına zarar verdiğini" de sözlerine ekledi.
