Gazze’de devam eden savaşta İsrail rejimi, yüz tanıma sistemlerinden Arapça dil modellerine ve insansız hava aracı algoritmalarına kadar uzanan yapay zekâ tabanlı askeri teknolojileri devreye sokarak uluslararası tartışmalara yol açarken sivil kayıplar ve hukuki ihlaller konusundaki endişeleri derinleştirdi.
YDH- Islamic World News (ISW News) haber ajansına göre, Gazze’deki savaş, İsrail rejiminin yapay zekâ tabanlı askeri teknolojileri benzeri görülmemiş ölçekte devreye soktuğu ilk büyük çatışma olarak kayda geçti.
7 Ekim 2023’te işgal altındaki topraklara düzenlenen Aksa Tufanı Operasyonu ardından İsrail rejimi savaş alanında yapay zekâ teknolojilerini hızla devreye aldı.
Dört İsrailli yetkiliye göre bu süreç, ülkenin en önemli istihbarat birimlerinden 8200 Birimi ile teknoloji devlerinde çalışan yedek askerlerin işbirliği sayesinde hız kazandı.
Savaşın başlamasıyla birlikte rejim, yaralıların ve şüphelilerin kimliklerini belirlemek için yüz tanıma yazılımlarını yapay zekâ ile birleştirdi.
Ayrıca, Arapça dilinde mesajlar ve sosyal medya içeriklerini tarayabilen özel bir sohbet robotu geliştirdi.
2023’ün sonlarında, Hamas’ın Cibaliya Merkez Taburu komutanı İbrahim Biari’nin hedef alınmasında bu teknolojiler kritik rol oynadı.
İsrail askeri istihbaratı Biari’nin telefon görüşmelerini ele geçirdi, ancak tam konumunu tespit edemedi. Bunun üzerine patlama ve hava saldırısı seslerini analiz edebilen yapay zekâ destekli bir ses aracına başvuruldu.
Aracın belirlediği yaklaşık konuma yönelik 31 Ekim’de düzenlenen hava saldırısı Biari’nin öldürülmesine yol açarken, Londra merkezli Airwars’a göre 125’ten fazla sivilin de hayatına mal oldu.
İki İsrailli subaya göre aynı araç, o tarihten itibaren Gazze’deki karmaşık tünel ağlarının haritalarıyla entegre edilerek rehinelerin bulunması amacıyla kullanılmaya devam etti.
Yapay zekâ projelerinin büyük bölümü, 8200 Birimi’nin “Studio” adı verilen merkezinde geliştirildi.
Burada, Google, Microsoft ve Meta gibi şirketlerde çalışan yedek askerler İsrail ordusuna doğrudan katkı sundu.
Startup Nation Central CEO’su Avi Hasson, bu kişilerin “orduda bulunmayan uzmanlık ve teknolojilere erişim sağladığını” vurguladı.
Bununla birlikte, rejimin hızla genişleyen yapay zekâ cephaneliği, yanlış tanımlamalara, keyfi tutuklamalara ve sivil ölümlerine yol açtı.
Avrupalı ve Amerikalı savunma yetkilileri, İsrail dışında hiçbir gücün gerçek savaşta bu ölçekte yapay zekâ araçlarını test etmediğini belirtiyor.
Meta ve Microsoft, konuyla ilgili yorum yapmayı reddederken, Google “yedek askerlerin faaliyetlerinin şirketle ilgisi olmadığını” savundu.
İsrail ordusu, insansız hava araçlarını da yapay zekâ ile donatmaya başladı.
XTEND şirketinin CEO’su Aviv Shapira, geliştirilen algoritmalar sayesinde insansız hava araçlarının artık hareketli hedefleri yüksek doğrulukla tanıyıp takip edebildiğini söyledi.
ABD Savunma Bakanlığı da bu teknolojilerin ana müşterileri arasında yer alıyor.
8200 Birimi tarafından geliştirilen en dikkat çekici araçlardan biri ise Arapça büyük dil modeli oldu.
Bu model, ele geçirilen mesajlar ve sosyal medya paylaşımlarından beslenerek bir sohbet robotuna dönüştürüldü.
Sistem, Lübnan İslami Direnişi - Hizbullah'ın merhum Genel Sekreteri Seyyid Hasan Nasrullah’ın suikastla öldürülmesinin ardından Arap dünyasında verilen tepkileri analiz ederek kamuoyunun baskısını ölçmekte kullanıldı.
Buna rağmen chatbot, kimi zaman lehçelerdeki argo ifadeleri tanımakta güçlük çekti ve yanlış sonuçlar üretti. İsrailli subaylara göre, bu hatalar istihbarat uzmanlarının manuel denetimini zorunlu kıldı.
Savaş öncesinde geliştirilen “Lavender” adlı makine öğrenimi algoritması da Hamas üyelerini tespit etmek için kullanıldı.
Doğrulanmış militan verileri üzerinden eğitilen sistem, yaklaşık 37 bin kişilik bir hedef listesi oluşturdu. Yetkililer, algoritmanın hatasız olmadığını kabul etse de, Gazze’deki saldırılarda temel araçlardan biri haline geldi.
