ABD Başkanı Donald Trump, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'u görevden aldığını açıkladı. Cook ise başkanın böyle bir yetkisi olmadığını belirterek istifa etmeyeceğini duyurdu.
YDH - ABD Başkanı Donald Trump, 2022'den bu yana ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulunda görev yapan Lisa Cook'u görevden aldığını duyurdu.
Cook ise Trump'ın bu yetkiye sahip olmadığını belirterek istifa etmeyeceğini açıkladı.
Trump, Truth Social hesabından yayımladığı görevden alma mektubunda, Cook'u görevden almak için "yeterli gerekçeye" sahip olduğunu savundu.
Gerekçe olarak, kendi atadığı Federal Konut Finansmanı Kurumu Direktörü Bill Pulte'nin, Cook'un Fed'deki görevinden önce ipotek başvurularında sahtekarlık yaptığı yönündeki iddialarını gösterdi.
Cook, kendisine yönelik hiçbir suçlama bulunmadığını vurgulayarak, "Başkanın böyle bir hakkı yok, bu görevi bırakmayacağım," dedi.
Cook'un avukatı Abbe Lowell de "Başkanın yasa dışı adımlarını engellemek için gereken her adımı atacağız," açıklamasında bulundu.
“Merkez bankası bağımsızlığı tehlikede”
JPMorgan ABD Başekonomisti Michael Feroli, Trump'ın bu adımının "tarihi önemde" olacağını belirtti.
Financial Times'a konuşan Columbia Hukuk Fakültesi Profesörü Lev Menand'ın görüşlerini aktaran Feroli, "Bu emsalsiz olur. Eğer görevden alma gerçekleşirse, ABD’de merkez bankası bağımsızlığını yitirme noktasına gelir," ifadelerini kullandı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas da merkez bankası bağımsızlığını "son 50 yılın en büyük kazanımlarından biri" olarak nitelendirdi.
Gourinchas, "Merkez bankalarının enflasyonla mücadelede güvenilirliğini sarsacak her şey, ciddi sorunlara yol açar," diye konuştu.
Eski Fed Başkanı Ben Bernanke de benzer bir noktaya dikkati çekerek, "Kısa vadeli siyasi etki altında kalan bir merkez bankası, düşük enflasyon taahhüdünde bulunsa bile kamuoyunun güvenini kazanamaz," demişti.
Yönetim kurulunda dengeler değişebilir
ABD yasalarına göre, başkan bir Fed guvernörünü "geçerli bir gerekçeyle" (for cause) görevden alabiliyor ancak bu kavramın yasal tanımı bulunmuyor. Fed'in 1913'teki kuruluşundan bu yana bu hüküm hiç uygulanmadı.
Görev süresi 2038'de dolacak olan Cook'un görevden alınması durumunda Trump, yönetim kurulunda kendi atadığı isimlerle çoğunluğu elde etme fırsatı bulacak.
Kurulda halihazırda Trump'ın ilk başkanlık döneminden iki üye bulunuyor. Ayrıca, Adriana Kugler'in de istifasını açıklamasıyla boşalacak olan ve 2026'da görev süresi dolacak tek koltuğa Trump, en yakın ekonomik danışmanlarından Steven Myrow'u aday göstermişti.
Piyasalar ve para politikası üzerindeki baskı artıyor
Yönetim kurulunun yapısı, faiz kararlarını veren Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) oluşumu açısından kritik önem taşıyor.
Komitede yedi guvernörün yanı sıra New York Fed Başkanı ve her yıl değişen dört bölgesel başkan yer alıyor.
Bloomberg Economics ABD Başekonomisti Anna Wong, "FOMC üzerindeki siyasi baskı en yüksek seviyeye çıktı. Cook'un görevden alınması FOMC'nin yapısını değiştirebilir ve para politikasında gevşemeye daha yatkın isimlerin önünü açabilir," değerlendirmesinde bulundu.
Charles Schwab tahvil stratejisi direktörü Kathy Jones, girişimin başarısız olsa bile uzun vadeli Hazine tahvillerine yönelik risk primini artıracağını belirtti.
Jones, "Salı günkü işlemlerde 30 yıllık tahvillerin getirisi 5 baz puan artarak yüzde 4,94’e çıktı. Doların kuru ise yüzde 0,3 düştü," bilgisini verdi.
Brookings Enstitüsü bünyesindeki Hutchins Vergi ve Para Politikası Merkezi Direktörü David Wessel ise "Başkan Trump, Fed’i denetim altına almakta kararlı görünüyor ve yönetim kurulunda çoğunluğu elde etmek için her yolu deneyecek. Böylece demokrasimizin temel taşlarından birini daha zayıflatıyor," dedi.
