Lübnanlı askeri kaynaklar ve güvenlik uzmanları, Hizbullah'ın son iki yılda Suriye'deki savaş tecrübesi ve İran'ın teknik desteğiyle Lübnan'da askeri bir sanayi altyapısı kurduğunu belirtti. Geleneksel tedarik hatlarının İsrail tarafından hedef alınması üzerine direnişin, hassas füzeleri ve İHA'larını ülke içindeki atölyelerde üretmeye veya monte etmeye başladığı ifade ediliyor.
YDH - Lübnanlı askeri kaynaklar ve güvenlik uzmanları, Hizbullah'ın son iki yılda Lübnan içinde bir askeri sanayi çekirdeği inşa etme yolunda belirleyici bir mesafe katettiğini bildirdi.
Erem News sitesine konuşan kaynaklar, bu süreçte örgütün Suriye savaşında edindiği tecrübeden ve İran Devrim Muhafızları Ordusunun sağladığı doğrudan teknik destekten faydalandığını ifade etti.
Kaynaklara göre bu dönüşüm, Hizbullah'ın Suriye ve Akdeniz üzerinden işleyen geleneksel tedarik hatlarının artık deşifre olduğunu ve saldırılara açık hâle geldiğini fark etmesiyle başladı.
Direniş örgütü, Tahran tarafından başlatılan "hassas füzeler" projesinin, montaj ve modernizasyon sürecinin bir kısmını Lübnan'a taşımadan sürdürülemeyeceğini anladı.
İsrail atölyeleri yıllardır işaret ediyordu
Alma ve BICOM gibi İsrailli düşünce kuruluşları tarafından yayımlanan raporlarda, yıllardır Hizbullah'ın hassas olmayan füzeleri daha yüksek güdüm kabiliyetine sahip füzelere dönüştürmek için küçük atölyeler ve tesisler kurduğu belirtiliyordu.
Bu sürecin zamanla Bekaa Vadisi ve Beyrut'un Güney Dahiyesi'nde, bir kısmı yeraltında bulunan sınırlı üretim hatlarına dönüştüğü de raporlarda yer alıyordu.
Askeri kaynaklar, İsrail'in Suriye'deki silah konvoylarına yönelik saldırılarını artırması ve Akdeniz'deki sevkiyatlar üzerindeki deniz denetimini sıkılaştırmasıyla Hizbullah'ın bu atölyeleri genişletmek zorunda kaldığını belirtti.
Bu genişleme kapsamında füze modernizasyonu, İHA parçalarının imalatı, patlayıcı madde üretimi ve destek sistemlerinin geliştirilmesi gibi faaliyetler de yer aldı.
İHA'lar sivil parçalardan birleştiriliyor
Lübnan içinde İHA üretimi ve montajına dayalı faaliyetler de giderek yaygınlaşıyor.
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, daha önce yaptığı bir açıklamada örgütün yıllardır İHA ürettiğini ve hatta bunları satabilecek kapasitede olduğunu söylemişti.
Konuyla ilgili bilgi veren bir askeri kaynak, daha ucuz ve esnek bir silah olarak görülen intihar İHA'ları ve keşif İHA'larının üretiminin artmasıyla bu alanda bariz bir genişleme yaşandığını ifade etti.
Kaynağın aktardığına göre Hizbullah, İHA'ları oluşturan farklı bileşenlerin montajını yaptığı çok sayıda atölyeye sahip. Bu parçalar Lübnan'a sivil ürünler gibi ayrı ayrı sokuluyor.
Örneğin kanatlar bir sevkiyatta, motorlar başka bir sevkiyatta, iletişim cihazları ise üçüncü bir sevkiyatta ülkeye getiriliyor ve bu yöntemle şüphe çekilmesinin önüne geçiliyor.
Askeri kaynak, Lübnan'daki üretimle bağlantılı mevkilerin haritasının hâlâ belirsizliğini koruduğunu ancak 2019'dan sonra daha netleştiğini belirtti.
İsrail ordusu o tarihte Beyrut Havalimanı ve Güney Dahiyesi yakınlarında füze dönüştürme tesisi olduğunu iddia ettiği yerlere ait fotoğraflar yayımlamıştı.
Daha sonra İsrail ve Avrupa kaynaklı sızıntılarda, Bekaa Vadisi'nde hassas füze montajına ayrıldığı söylenen bir yeraltı tesisinden bahsedildi. İsrail, 2024'te Lübnan'daki "en büyük hassas füze üretim tesisini" imha ettiğini duyurmuştu.
Bu yıl ise İsrailli kaynaklar, Dahiye'deki binaların altında intihar İHA'larının montajı için kullanıldığını iddia ettikleri bir fabrikadan ve ayrıca Nebatiye, Merceyun ile sınır köyleri çevresindeki daha küçük atölyelerden söz etti.
Lübnanlı kaynaklar ise bu bilgilerin gerçekler ile psikolojik savaşın bir karışımı olduğunu düşündükleri için temkinli yaklaşıyor.
Bununla birlikte, farklı bölgelerde Hizbullah'a bağlı "sanayi atölyeleri ve uzmanların" varlığını kabul ediyorlar.
Söz konuus yapıların, 2006 savaşından önce inşa edilen ve Suriye savaşı esnasında geliştirilen bir yeraltı tünel ve depo ağından faydalandığı belirtiliyor.
Üretim tesisleri ve 'Lübnanlılaşma' süreci
Batılı raporlar, hassas füze projesinin ve genel olarak üretim dosyasının doğrudan İran Devrim Muhafızları Ordusu ve Kudüs Gücü ile bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Bu birimlerin yıllar içinde teknoloji ve personeli Lübnan'a aktardığı ifade ediliyor. İsrail'in geçen yıl suikastla öldürdüğü askeri komutan Fuad Şukur, örgüt içinde bu dosyadan sorumlu en önemli isimlerden biriydi.
Şukur'un yanı sıra "Cihad Konseyi" bünyesindeki silahlanma, araştırma ve geliştirmeye odaklanan birimler de bu süreçte rol oynuyordu.
Batılı güvenlik çevrelerinin değerlendirmelerine göre, İran'ın Suriye'deki rolünün kısmen azalması ve Kudüs Gücü komutanlarına yönelik tekrarlanan suikastlar, sanayi sürecinde "Lübnanlılaşma" yönünde artan bir eğilime işaret ediyor.
Bu durum, yerli kadrolara daha fazla güvenilmesi, İran'ın rolünün ise teknoloji, hassas bileşenler ve finansmanla sınırlı kalması anlamına geliyor.
