İsrail’in Gazze içinde dayattığı “Sarı Hat”ın ateşkes sırasında batıya ilerleyerek yerleşim alanlarını kapsadığı ve bunun yeni bir sessiz yerinden edilme dalgasına yol açtığı belirtildi.
YDH- Middle East Eye’ın (MEE) haberine göre, Gazze’de ateşkesin ardından İsrail tarafından dayatılan ve “Sarı Hat” olarak adlandırılan askeri sınır çizgisinin yer değiştirmesi, siviller için yeni bir yerinden edilme ve şiddet dalgası yarattı.
Ateşkes sonrası daralan mesafe
Ahmed Hamid, ateşkesin ardından Gazze kentindeki evine döndüğünde, evinin İsrail tarafından dayatılan ve “Sarı Hat” olarak adlandırılan çizginin yaklaşık 1,5 kilometre batısında bulunduğunu aktardı.
İki ay sonra ise bu mesafenin yaklaşık 200 metreye düştüğü belirtildi.
31 yaşındaki Filistinli gazeteci Hamid, Middle East Eye’a yaptığı açıklamada, “Savaş sona ermeden önce evimiz tehlikeli bir bölgedeydi ve geri dönmek bizim için zordu.” dedi.
“Güvenli olduğundan emin olmak için ateşkesten sonra iki hafta bekledik” ifadesini kullandı.
Ailesiyle birlikte Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye Mahallesi yakınlarındaki evlerine döndüklerini aktaran Hamid, dönüşten hemen sonra savaş seslerinin yeniden başladığını belirtti.
“Döndüğümüz ilk günden itibaren bombardıman, yıkımlar ve silah sesleri duyduk.” dedi. “Gün batımında başlıyor, şafak vaktine kadar sürüyordu.” diye ekledi.
“Sarı Hat”ın batıya doğru ilerlemesi
İlk başta patlamaların uzakta olduğunu düşündüklerini, Sarı Hat’ın hâlâ uzak olduğuna inandıklarını aktaran Hamid, artık penceresinden İsrail güçleri tarafından yerleştirilen sarı beton blokları görebildiğini söyledi. Bu manzaranın yalnızca birkaç hafta önce mevcut olmadığı kaydedildi.
Gazze genelinde, geçici sınır çizgisinin yer değiştirdiği, giderek yoğun nüfuslu bölgelere yaklaştığı ve İsrail’in yeni yerinden etme ve şiddet dalgalarına yol açtığı belirtildi.
“Sarı Hat”, ekim ayında ABD arabuluculuğunda varılan ateşkesin ardından, İsrail güçleri tarafından Gazze Şeridi içinde tek taraflı olarak dayatılan bir askeri sınır olarak tanımlandı.
Bu hat, yasak bölge ilan edilerek Filistinlilerin kuzey, güney ve doğudaki geniş topraklara erişimini engelliyor. Ateşkesin başlamasından bu yana hattın batıya doğru kademeli olarak genişlediği, mahalleleri içine aldığı ve şu anda Gazze topraklarının yaklaşık yüzde 53’ünü kapsadığı bildirildi.
Her yeni ilerlemenin, sivil yerleşimlerin içine yerleştirilen sarı beton bloklarla işaretlendiği aktarıldı.
Sessiz yerinden edilme dalgası
Hamid’e göre, hattın ilk konumu ile bugünkü yeri arasında kalan yaklaşık bir kilometrelik alanda binlerce ev bulunuyor.
Ateşkesin ardından birçok ailenin bu evlere geri döndüğü ve hayatlarını yeniden kurmaya çalıştığı ifade edildi.
“İnsanlar jeneratör hatları kurdu, hatta internet bağlattı.” diyen Hamid, şunları söyledi:
“Sonra bir gece yoğun silah sesleriyle uyandılar ve sokağın ortasında bir sarı beton blok buldular. Eşyalarını toplayıp gecenin ortasında, ateş altında kaçtılar.”
Bazı ailelerin yoğun bombardıman nedeniyle saatlerce evlerinde mahsur kaldığı, dışarı çıktıklarında sınırın çoktan ilerlemiş olduğunu gördükleri aktarıldı.
Toplamda hattın ateşkes süresince bir kilometreden fazla ilerlediği, bunun ise neredeyse hiç medya ilgisi görmeyen sessiz bir yerinden edilme dalgasına yol açtığı belirtildi.
“Büyük bir yerinden edilme dalgası var ve kimse bunu haberleştirmiyor.” diyen Hamid, “Aileler sessizce kaçıyor. Savaş sırasında insanlar acımızdan bahsediyordu, bu biraz olsun hafifletiyordu. Şimdi kimse konuşmuyor.” ifadelerini kullandı.
Hamid şöyle devam etti: “İki yıl süren soykırımdan sonra evlerimizin ayakta kaldığı için Tanrı’ya şükrettik. Şimdi insanlar ateşkes sırasında evlerini kaybediyor.”
Siviller hedefte
Hamid’in ailesine ait evin artık doğrudan Sarı Hat’a baktığı, penceresinden İsrail tankları ve askeri araçların devriye gezdiği ve sınırın dışındaki mahallelere ateş açtığının görülebildiği aktarıldı.
Akrabalarına göre, Hamid’in kuzeninin eşi olan, 30’lu yaşlarında ve üç çocuk annesi Samer Ebu Vakid, evin girişinde başına isabet eden bir kurşunla hayatını kaybetti. Kurşunun, “Sarı Bölge”den bir İsrail askeri tarafından ateşlendiği bildirildi.
Hamid, MEE’ye yaptığı açıklamada, “Ağır silah sesleri nedeniyle defalarca eşim ve çocuklarımla birlikte sokağa bakan odadan iç odalara sürünerek geçmek zorunda kaldım.” dedi.
“Bu, mahallede yayılan bir yangın gibi ve alevlerin bize ulaşmasını bekliyoruz. Kimse bu ilerlemeyi durduramıyor.”
“Yeni Sınır” tartışması
Ekim 2023’te İsrail’in başlattığı soykırım savaşından bu yana Hamid’in defalarca yerinden edildiği belirtildi.
“Önceki yerinden edilmelerde, nasıl olsa döneceğimizi bilerek sadece gerekli eşyaları alıyordum” diyen Hamid, artık bu yerinden edilmenin kalıcı olmasından korktuğunu ifade etti.
İsrail güçlerinin batıya doğru ilerlerken, Gazze’nin doğusunda patlayıcı yüklü araçlarla birden fazla konut binasını aynı anda yıktığı, böylece alanları temizleyerek geri dönüşü engellediği aktarıldı.
Pazar günü İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir’in Sarı Hat’tan “yeni bir sınır” olarak söz ettiği bildirildi.
ABD destekli ateşkes planına göre Sarı Hat’ın İsrail güçleri için geçici bir geri çekilme hattı olduğu ve anlaşmanın ilerleyen aşamalarında Gazze sınırına doğru daha fazla geri çekilmenin öngörüldüğü hatırlatıldı.
Ancak Zamir’in, ordunun “Gazze Şeridi’nin geniş bölümleri üzerinde operasyonel kontrolü sürdürdüğünü” ve bu savunma hatları boyunca konuşlanmaya devam edeceğini belirttiği aktarıldı.
“Sarı Hat, topluluklarımız için ileri bir savunma hattı ve operasyon hattı olarak hizmet eden yeni bir sınır çizgisidir” dediği kaydedildi.
“Ateşkes var sanılıyor, savaş sürüyor”
Geçen ay Şucaiyye sakini 27 yaşındaki Rim Murteca’nın evinden 11’inci kez yerinden edildiği bildirildi.
Murteca, MEE’ye yaptığı açıklamada, “En aldatıcı olan, ateşkes anlaşması kapsamında geri dönmemize izin verilmesi ve eve döndüğümüzde evimizin ağır hasarlı olduğunu görmemizdi.” dedi.
“Yine de bazı duvarların ayakta kalmasına şükrettik. Yeni eşyalar aldık, küçük onarımlar yaptık ve önceki yerinden edilmelerimize kıyasla daha yerleşik hissettik.” diye ekledi. Ancak bu durumun kısa sürdüğü belirtildi.
“Üç hafta önce yeniden kaçmak zorunda kaldık ve yanımıza fazla bir şey alamadık.” diyen Murteca, bir sabah uyandıklarında evlerinin birkaç metre yakınına bir sarı beton blok yerleştirildiğini, alabildiklerini alarak kaçtıklarını aktardı.
“Biz ve komşularımız ayrıldıktan birkaç gün sonra evlerimizi bombaladılar ve tüm mahalleyi yerle bir ettiler.” dedi.
“Dünya ateşkesin yürürlükte olduğunu sanıyor. Oysa biz hâlâ savaşın aşamalarını yaşıyoruz” ifadelerini kullanan Murteca, sözlerini şu cümlelerle sonlandırdı. “Her gün ilerlemeler, hava saldırıları ya da topçu ateşi var. Yerinden edilme hiç durmuyor ve tüm bunlar tam bir sessizlik içinde yaşanıyor.”
