YDH- İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinde yayımlanan editoryal yazıda Hırvatistan’ın Türkiye’nin yerine Suriye İsrail barış görüşmelerinde arabulucu olmayı istediğine dikkat çekerek İsrail yönetimini bu konuda daha ciddi adımlar atmaya çağırıyor.
YDH- İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinde yayımlanan editoryal yazıda Hırvatistan’ın Türkiye’nin yerine Suriye İsrail barış görüşmelerinde arabulucu olmayı istediğine dikkat çekerek İsrail yönetimini bu konuda daha ciddi adımlar atmaya çağırıyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed İsrail ile barış görüşmelerini yeniden başlatarak bu vesile ile Golan tepelerini geri almak istiyor.
Beşşar Esed yakın zamana kadar Türkiye Başbakanı Recep Tayip Erdoğan aracılığı ile İsrail ile dolaylı görüşme başlatma iradesini göstermişti. Ancak Erdoğan’ın “One minute”u, İsrail ve Türkiye’nin arasının açılmasına neden olmuştu.
Şimdi ise Hırvatistan Devlet Başkanı Stjapan Mesic’in yanından bu iradeyi sergiledi.
Hırvat Başkanı Mesic, geçen hafta aracı olmak için Başbakan Benjamin Netanyahu ve Cumhurbaşkanı Şimon Perez ile ayrı ayrı görüştü.
Netanyahu öneriyi teorik olarak kabul etti; ancak görüşmelerin dolaysız olmasını ve ön şartsız olmasını ısrarla reddetti ve görüşmeler için bir takım ön koşullar öne sürdü.
İsrail’in Suriye ile olan ilişkilerine bakışı, başından sonuna kadar elden geçirilmeli. İlk olarak da İsrail ve komşuları arasındaki bölgesel barış vizyonu gözden geçirilmeli.
Filistinlilerin istekleri de dikkate alınarak kalıcı bir barış temin edilmeli. İsrail Suriye ile görüşmelerini Güvenlik Konseyi’nin 1967 Kasım’ında aldığı 242 sayılı karar çerçevesinde yürütmeli.
Suriye, dolaylı görüşmeler yapmaya azmetmiş durumda ve bu dolaylı görüşmelerde aracının Amerika olmaması gerekiyor; Türk, Hırvat ya da Fransa’nın olması mümkün.
Bu aracının sorunun temeline inip iki ülkenin bu sorunu aşması için çalışması gerekiyor; ancak Amerika’nın tarafsızlığını ispatlaması durumunda aracı olması da mümkün olabilir.
Bu sayede Amerika’nın himayesinde üçlü bir zirve düzenlenebilir; ama Amerika’nın bu durum meydana gelmeden evvel boş durmaması gerekiyor.
Bu bağlamda Amerika’nın Ortadoğu Özel Temsilcisi George Mitchell ve onun Suriye ve Lübnan temsilcisi Fredd Hof bölgede politikacılarla ve uzmanlarla görüşüyor.
Suriye’nin görüşmelerden ne istediği gayet açık, yönünü İsrail’e ve bir o kadar da Washington’a çevirmek istiyor.
İsrail’in istediği ise bölgesel barışın temini ve İran tarafından desteklenen Arap muhalefetini kırmak ki bunlar içerisinde Hizbullah ve Hamas zikredilebilir.
Netanyahu’nun görüşüne göre İran, bölgede nereyse her şeyin arakasında.
Geçmişte Netenyahu Beşşar Esed’in babası Hafız Esad ile Amerikalı iş adamı Ron Lauder aracılığıyla görüşmüştü. Görüşmeler başarısız olmuş hatta arksından bazı sorunlar da çıkmıştı.
Suriye ile barış görüşmelerinde devlet görevlileri aracılığı ile mekik diplomasisinin takip edilmesi İzak Rabin’in mirasıdır.
Bunun tekrar görülebileceğini Netanyahu’nun Savunma Bakanı Ehud Barak da dillendirmekte.
Yani Suriye ile görüşmelerde İsak Rabin’in mirası sürdürülebilir.
Çeviren: Emrah Kekilli
