Tony Blair Enstitüsü’nün, Gazze’yi "Trump Rivierası" ve "Elon Musk Üretim Bölgesi" gibi projelerle ekonomik merkez haline getirmeyi amaçlayan savaş sonrası planla bağlantılı olduğu ortaya çıktı.
YDH- Financial Times'ın Pazartesi günü bildirdiğine göre, Tony Blair Enstitüsü (TBI), Gazze için savaş sonrası bir plan oluşturmayı amaçlayan bir projeye dahil oldu. Bu plan kapsamında, Gazze'nin ekonomisini canlandırmak için “Trump Rivierası” ve “Elon Musk Akıllı Üretim Bölgesi” gibi girişimler önerildi.
Financial Times tarafından elde edilen bir sunum dosyasına göre, İsrailli iş insanlarının öncülük ettiği bu plan, “Gazze’nin canlı bir ticaret ve ekonomik merkez haline gelmesini” hayal etmek için “Boston Consulting Group” (BCG) tarafından geliştirilen finansal modelleri kullandı.
"Great Trust (Büyük Güven)" olarak adlandırılan ve Trump yönetimine sunulan plan, “yarım milyon Filistinlinin tehcirini” önerirken, eşzamanlı olarak özel sektör yatırımlarını çekmeyi hedefliyot
Tony Blair Enstitüsü (TBI) bu sunum dosyasının son halini ne oluşturduğunu ne de resmi olarak desteklediğini belirtmiş olsa da eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in kurduğu organizasyona bağlı iki çalışan, proje ilerledikçe mesaj grupları ve telefon görüşmeleri yoluyla tartışmalara dahil oldu. Bu bilgi, girişime aşina kaynaklara dayanıyor.
Etnik temizlik sonrası Gazze’yi ‘Dubai’ye dönüştürmek
TBI çalışanlarından biri tarafından hazırlanan savaş sonrası kapsamlı bir Gazze önerisi, grup içinde gözden geçirilmek üzere paylaşıldı. Bu belgede; Dubai tarzı yapay adaların bulunduğu bir “Gazze Rivierası”, “blokzincir tabanlı ticaret sistemleri, Gazze’yi Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’na bağlayacak derin su limanı ve vergisel teşvikler sunan özel ekonomik bölgeler” gibi iddialı konseptler yer aldı.
Financial Times’a göre, TBI belgesinde Gazze’deki yıkıcı savaş, "Gazzeyi temelden, güvenli, modern ve refah içinde bir toplum olarak yeniden inşa etmek için yüzyılda bir gelen bir fırsat" olarak tanımlandı. Bu yaklaşım, “yıkımı radikal dönüşüm için bir temel” olarak çerçevelendiriyor.
İsrailli iş insanları tarafından hazırlanan ve 30 sayfayı aşan sunum dosyası, TBI personelinin hazırladığı belgeyle bazı ortak noktalar taşırken, birçok yönüyle de farklılık gösteriyordu.
Ayrıca TBI belgesinde, “Filistinlilerin tehcir edilmesine dair herhangi bir ifade yer almıyordu.” Bu öneri, ABD Başkanı Donald Trump tarafından yılın başlarında gündeme getirilmiş ancak uluslararası alanda geniş çaplı kınamayla karşılanmıştı.
Tony Blair Enstitüsü, kanıtlara rağmen dahil olduklarını reddediyor
FT, TBI’ya projedeki rolüyle ilgili ilk kez ulaştığında, TBI sözcüsü iddiaları kesin bir dille yalanladı, haberin tamamen yanlış olduğunu söyledi ve Enstitü’nün BCG tarafından hazırlandığı belirtilen sunumda hiçbir rolü olmadığını, içerik hakkında hiçbir katkı sunmadığını vurguladı.
TBI sözcüsünün inkârı ile karşılaştıktan sonra, Financial Times, proje kapsamında kullanılan 12 kişilik bir mesajlaşma grubunu içeren kanıtları paylaştı. Bu grupta, TBI bünyesinden iki çalışan, BCG danışmanları ve İsrailli iş insanları bulunuyordu. Ayrıca, grup içinde “Gazze Ekonomik Yol Haritası” başlığıyla dolaşıma sokulmuş, yayınlanmamış bir TBI belgesi de kanıtlar arasında yer aldı. Bu kanıtlar sunulunca TBI sözcüsü şu açıklamayı yaptı: “Bu grubun ne üzerinde çalıştığını TBI’nın hiç bilmediğini ya da grup içindeki görüşmelere katılmadığını hiçbir zaman söylemedik.”
Ancak Enstitü, yine de sunum dosyasının oluşturulmasında bir katkıları olmadığını vurguladı.
TBI, savaş sonrası planlarla ilgili toplantılara katıldığında bunun "dinleme modunda" olduğunu ve aktif katılım içermediğini savundu. TBI belgesinin ise, çeşitli taraflarca yapılan önerileri değerlendirdiği ve bu tür belgelerden yalnızca biri olduğu ifade edildi.
Sözcü ayrıca, TBI’nın iç belgesinin BCG’nin çalışmasına destek amacıyla paylaşılmadığını, TBI çalışanlarının sunumu incelemiş olsalar da hazırlık sürecine katkı vermediklerini belirtti. TBI ile bu gruplar arasında herhangi bir iş birliği ima etmenin yanlış olacağını vurguladı.
Enstitü FT’ye şu açıklamayı yaptı: “Biz, Gazzeliler için daha iyi bir Gazze istiyoruz. Hiçbir zaman Gazzelilerin yerinden edilmesiyle ilgili bir öneri yazmadık, geliştirmedik ya da desteklemedik.”
Gazze’de BCG’nin rolü
Geçtiğimiz hafta, FT, BCG ekibinin Gazze’nin yeniden inşası için modeller oluşturduğunu bildirmişti. Ancak danışmanlık firması, bu çalışmanın açıkça yasaklanmış bir talimatı ihlal ettiğini söyledi.
TBI ise FT’ye, kurumun projedeki rolüne dair bilgilerin, projeye katılımı bulunan bazı kişilerin dikkatleri kendi üzerlerinden uzaklaştırmak amacıyla sızdırılmış olabileceğini belirtti.
Proje ve İsrailli iş insanları: GHF ve "Bal Küpü" modeli
Proje, teknoloji yatırımcısı Liran Tancman ve girişim sermayedarı Michael Eisenberg gibi İsrailli iş insanları tarafından yönetildi. Kaynaklara göre, bu kişiler ilk kavramı ortaya koyan ve GHF (Gaza Humanity Foundation/ Gazze İnsani Yardım Vakfı) adlı yapının oluşturulmasında kilit rol oynayan isimlerdi.
FT’ye göre, GHF’nin güvenlik operasyonları başkanı ve eski CIA/BCG danışmanı Phil Reilly, Mart ayında Londra’da Tony Blair ile görüştü. TBI, Blair’in yalnızca dinleyici olduğunu ve GHF’nin bir parçası olmadığını belirtirken, Reilly’nin sözcüsü görüşmenin Blair’in ekibi tarafından talep edildiğini ve konunun ateşkes dönemindeki "Safe Reach" (güvenli geçiş )kontrol noktası operasyonları olduğunu savundu. Her iki taraf da görüşmeyi kimin talep ettiğine dair farklı iddialarda bulundu.
"Bal Küpü" modeli: Yerinden etme teşvikleri
İsrailli iş insanlarının savaş sonrası planı; Gazze’de kalan Filistinliler için geçici konutlar içeren genişletilmiş bir “yardım” operasyonunu, kişi başına “9.000 dolar nakit ödeme ve teşviklerle yaklaşık nüfusun dörtte birinin bölgeyi terk etmesini sağlamayı” öngörüyordu.
Sunumun son slaytı “The Great Trust: From a Demolished Iranian Proxy to a Prosperous Abrahamic Ally” (yani "Yıkılmış bir İran vekilinden, müreffeh bir İbrahimi müttefike") başlığını taşıyordu. Burada “Great”, “Gazze’nin Yeniden İnşası, Ekonomik Hızlanma ve Dönüşümü (Gaza Reconstitution, Economic Acceleration, and Transformation)” anlamına geliyor. Slayt, mevcut ve eski ABD yetkilileri, Ortadoğu hükümetleri ve diğer kilit paydaşlarla paylaşıldı.
