İsrail'in Hizbullah'la savaşı neden tehlikeli?

YDH- Foreign Affairs'te yayımlanan makalenin yazarı İsrailli analist Amos Harel, Direniş Ekseni'nin tehditlerini yönetemeyen İsrail'in karşılaştığı zorlukların nedenlerini incelerken 2006'daki vaziyetini anımsattığı rejime yine çekingen bir itidali tercih etmesini salık veriyor. 

Gazze Şeridi'nde Hamas'la savaşının üzerinden dokuz aydan fazla bir süre geçen İsrail, kuzey sınırında Hizbullah'la ikinci ve daha büyük bir savaşa her zamankinden daha yakın görünüyor.

Haziran ayında İsrail ordusu güney Lübnan'a geniş çaplı bir saldırı planının onaylandığını duyurdu. Temmuz ortasında ise Hizbullah lideri Hasan Nasrullah, Hizbullah'ın roket saldırılarını daha geniş bir yelpazedeki İsrail kentlerine yaymaya hazır olduğunu söyledi.

Her ne kadar bu olasılık uluslararası medyada nispeten az yer bulmuş olsa da, İsrail ve Hizbullah arasında yaşanacak geniş çaplı bir savaşın Gazze'deki mevcut çatışmayı gölgede bırakacak sonuçları olacaktır.

Ortadoğu'daki en ağır silahlı grup olan Hizbullah'a yönelik büyük bir İsrail hava ve kara saldırısı, muhtemelen tüm bölgede kargaşaya neden olabilir. ABD başkanlık seçim sezonunun kritik bir aşamasına girerken bu saldırı İsrail'i istikrarsızlaştırabilir.

Ayrıca böyle bir savaşın hızlı bir şekilde sona erdirilebileceği ya da kesin bir zafere giden açık bir yol olduğu da henüz söylenemez. 

Bu savaşın, İsrail'in kendisi için sonuçları çok ağır olabilir. İsrail hava savunma sistemleri bugüne kadar Gazze, Lübnan, İran ve Yemen'den gelen füze saldırılarına karşı son derece başarılı olmuş olsa da Hizbullah'la topyekûn bir savaş bambaşka bir oyun olacaktır.

İsrail istihbaratının tahminlerine göre Hizbullah'ın silah stoğu Hamas'ınkinin yedi katından fazla ve çok daha ölümcül silahlar içeriyor. Yüzlerce saldırı uçağının yanı sıra, Tel Aviv'deki ve hatta daha güneydeki hedeflere, hatta ülkedeki her noktaya ulaşabilecek yüzlerce balistik füze de dahil olmak üzere yaklaşık 130 bin - 150 bin roket ve füze içeriyor.

Dahası, önceki savaşların da gösterdiği gibi Lübnan tehlikeli bir savaş alanı. İsrail'in Hizbullah'la 2006 yazında yaptığı son savaş sonuçsuz kalmış ve grubun birkaç yüz savaşçısını öldürmesine rağmen askeri gücüne büyük ölçüde dokunamamıştı.

Hizbullah ayrıca o zaman olduğundan çok daha iyi silahlanmış durumda. İsrail'in iç cephe komutanlığı, şu anda tam ölçekli bir çatışma çıkması halinde Hizbullah'ın savaşın her günü yaklaşık 3 bin roket ve füze fırlatarak İsrail'in füze savunmasını alt etmekle tehdit edeceğini tahmin ediyor.

İsrail'in kritik altyapı ve askeri üsleri savunmaya odaklanması, sivil halka sığınaklarda kalmalarını söylemesi ve en iyisini umması gerekecektir.

Bu, İsrailli liderlerin daha önce karşılaştıklarının çok ötesinde bir meydan okuma olacaktır.

Şu anda her iki tarafın da kendini kontrol etmek için nedenleri var. Devam eden çatışmadaki tüm tarafların - İsrail, Hizbullah, İran, Lübnan hükümeti ve ABD - bölgesel bir savaşı önlemek için zorlayıcı nedenleri var gibi görünüyor.

Ancak, Biden yönetimi İsrail ve Hizbullah arasında Hizbullah güçlerinin sınır bölgesinden çıkarılmasını içeren bir anlaşmaya aracılık etmeyi başarsa bile, İsrailli liderler Hizbullah'la kararlı bir şekilde yüzleşmek için kamuoyundan gelen baskıya direnmekte zorlanabilir.

Eğer İsrail savaşı kontrol altına almak için iyi tanımlanmış bir plan ya da strateji olmaksızın bu baskıya boyun eğerse sonuçları felaket olabilir.

Büyük bir tanesi

Gazze'deki beklenmedik savaşın aksine İsrail uzun zamandır Hizbullah'la bir savaşa hazırlanıyordu. İsrail'in askeri liderliği Hamas'ın 7 Ekim saldırısına tamamen hazırlıksız yakalanmış olsa da, Hamas'ın Hizbullah ve İran'ın diğer bölgesel vekilleriyle birleşerek İsrail'e karşı çok cepheli bir saldırı düzenleyebileceğini birkaç yıldır tahmin ediyordu.

İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün başında bulunan ve İran'ın Orta Doğu'daki vekil güçlerini denetleyen Kasım Süleymani, 2020 yılında ABD güçleri tarafından öldürülmeden önceki yıllarda “ateş çemberi” adı verilen yeni bir stratejiyi aktif olarak destekledi.

Bu yeni strateji, İslam Cumhuriyetinin, çoğunlukla Şii milislerden oluşan bir dizi örgütü destekleyip silahlandırarak Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen gibi ülkelerde nüfuz kazanmasıyla ilgiliydi. İran İslam Cumhuriyeti aynı zamanda Hamas'ın kontrolündeki Gazze Şeridi ile bağlantılarını da sıkılaştıracaktı. 

Birçoğu İsrail sınırında bulunan bu milisler, İsrail'in daha güçlü ordusuna karşı İran'a caydırıcılık sağlıyor ve Tahran'a saldırılar için hazır bir fırlatma rampası veriyordu.

2023'ün başlarında, o zamanlar Lübnan'da bulunan ve Hamas'ın Hizbullah ile bağlarını güçlendirmesine yardımcı olan üst düzey Hamas lideri Salih el-Aruri, İsrail'e karşı “tüm cepheleri birleştirmekten'' bahsediyordu.

Birçok İsrailli yetkiliye göre Hizbullah, İran'ın bu vekilleri arasında en ağır silahlara sahip ve en iyi eğitilmiş olanı olarak en büyük tehdidi oluşturuyordu. 7 Ekim'de Hamas'ın Gazze çeperinde acımasız saldırıları sürerken, İsrailli liderler kuzeyde Hizbullah'tan gelebilecek daha büyük bir saldırıya hazırlanmak için acele ettiler.

Böylece, 7 Ekim sabahı ve öğleden sonra saatlerinde, İsrail ordusu liderliği çılgınca güney İsrail topluluklarını ve Gazze çevresindeki askeri üsleri kurtarmaya çalışırken, aynı zamanda Hizbullah'ın katılmaya karar vermesi ihtimaline karşı Lübnan sınırına çok sayıda asker yerleştiriyordu.

Bu ikinci görev o dönemde çok az haber olmuş olsa da, ilkinden çok daha başarılı olduğu kanıtlandı. Yaklaşık bin 200 İsraillinin öldürüldüğü ve 255'inin Hamas tarafından tutuklandığı güneyde İsrail ordusunun kontrolü yeniden ele geçirmesi saatler hatta günler aldı.

Buna karşılık kuzeyde, on binlerce askerden oluşan üç İsrail tümeni hızla konuşlandırıldı ve Hizbullah tereddüt etti - hazırlıksız bir İsrail'i vurma şansını kaçırdı. Bir İsrail ordusu tümen komutanı bana “Yeterince hızlı olsalardı, onları sadece Hayfa'da durdurabilirdik.'' dedi. Ki Hayfa İsrail'in üçüncü büyük şehri, Lübnan sınırının yaklaşık 26 mil güneyindedir. 

Aslında ordunun kuzey komutanlığı yıllardır bu meydan okumaya hazırlanıyordu. Yine de 7 Ekim'de sınırdaki İsrail güçleri her şeyin Hizbullah'ın genel sekreteri Nasrullah'a bağlı olduğunu biliyordu.

Hizbullah daha kararlı davranmış olsaydı, durum muhtemelen Gazze'dekinden çok da farklı olmazdı. Ancak Nasrullah beklemeyi tercih etti. Hizbullah ertesi güne kadar yanıt vermedi ve o zaman da sadece İsrail ordusu karakollarına ve İsrail sınırındaki topluluklara sınırlı sayıda roket, insansız hava aracı ve tanksavar füzesi fırlattı.

O zamana kadar İsrail ordusu sınıra büyük bir konuşlanma yaptı ve her iki taraf da sınırı geçmeye çalışmasa da ateşe karşılık vermeye başladı.

Aslında Hizbullah ve hamisi İran 7 Ekim'de tıpkı İsrail gibi gafil avlanmıştı. İsrail istihbaratı ve Hamas kaynaklarının daha sonra doğruladığı üzere, Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki lideri Yahya Sinvar, Tahran ve Beyrut'taki ortaklarına niyetlerini önceden bildirmemişti.

Geriye dönüp bakıldığında İsrailliler, Sinvar'ın İran ve Hizbullah'a güvenmiş olması halinde bu mesajlardan bazılarını yakalayabileceklerini ve saldırıyı durdurmak için hazırlık yapabileceklerini değerlendiriyor. Ancak o sırada bu bilinmiyordu ve İsrailli yetkililer en kötüsünden korkuyordu.

O gün ordu, İsrail hükümeti tarafından da onaylanan bir başka vahim karar aldı: Kuzey sınırının üç mil yakınında yaşayan tüm İsraillilere tahliye emri verildi. Sonuç olarak, yaklaşık 60 bin İsrailli kendi ülkelerinde mülteci durumuna düştü ve çoğu Tel Aviv de dahil olmak üzere ülke çapında devlet tarafından finanse edilen otellerde kaldı.

Emir yayınlandığında, bunun geçici olacağı varsayılmıştı; kimse bu insanların dokuz aydan daha uzun bir süre sonra hala yerinden edilmiş olacağını tahmin etmiyordu. Ancak İsrail'in kuzeyindeki bu köy ve kasabalar boşaltılır boşaltılmaz Hizbullah buraları atış poligonuna çevirdi ve birçoğunu neredeyse yaşanmaz hale getirdi.

İsrailliler arasındaki ortak şikayet, kuzeyin boşaltılmasının Hizbullah'a İsrail içinde üç millik bir güvenlik bölgesi sağladığı ve böylece sınırda 2006 savaşından bu yana aşağı yukarı devam eden statükoyu altüst ettiği yönünde.

Bunun iki katı kadar Lübnan vatandaşının da evlerinden ve sınırdan daha da uzak bir bölgeden zorla çıkarılmış olması, yerlerinden edilen İsrailliler için pek de rahatlatıcı değil. Ancak 7 Ekim'in hemen ardından İsrail hükümeti içinde Hizbullah'ın kendisine yönelik büyük bir saldırı başlatılıp başlatılmayacağına ilişkin yoğun bir tartışmanın sonucu tartışmasız daha da önemliydi.

Bunu yapmayın

İsrail'in bazı askeri liderlerinin istediği olsaydı, İsrail Hizbullah'a karşı savaşı İsrail ordusunun Gazze'yi işgali başlamadan önce başlatabilirdi. 10 Ekim'de ABD Başkanı Joe Biden önemli bir konuşma yaparak Hizbullah ve İran'a karşı İsrail'e, bölgeye iki uçak gemisi göndermek de dahil olmak üzere Amerikan yardımı sözü verdi.

Ayrıca İran yönetimini tek bir kelimeyle uyardı: “Yapmayın.” Tahran bunu dikkate aldı. 

İsrail ordusunun Tel Aviv'deki merkezi Kirya'da bazı subaylar Başkan'ın konuşmasını izlerken ağlıyordu. Bu, 7 Ekim dehşetinin başlamasından bu yana gelen ilk iyi haberdi.

Yine de bir gün sonra İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve bazı generaller Başbakan Benyamin Netanyahu'yu Hizbullah'a karşı üst düzey Hizbullah liderlerinin öldürülmesini de içeren büyük bir operasyonu onaylaması için zorlamaya çalıştı.

Tabii Netanyahu, Biden'ın “Yapma” sözünün kendisi için de geçerli olduğunu biliyordu. Ayrıca Hizbullah'a yönelik büyük bir saldırının büyük olasılıkla Güney Lübnan'ın da karadan işgaliyle sonuçlanacağını biliyordu ve Hamas'ın 7 Ekim'de İsraillilere yönelik katliamından birkaç gün sonra ordunun birden fazla cephede acımasızca savaşmaya hazır olup olmadığından şüphe duyuyordu.

Bu nedenle Netanyahu, o öğleden sonra orada bulunan yetkililere göre oldukça garip bir şey yaptı. Güvenlik görevlilerine Gallant'ın Tel Aviv'deki başbakanlık ofisine girmesini engellemelerini söyledi. Gallant birkaç saat sonra içeri girebildiğinde, hava saldırısı için fırsat yitirilmişti. 

O akşam Netanyahu ayrıca merkezci Ulusal Birlik Partisi'nin liderleri olan iki eski İsrail ordusu genelkurmay başkanı Benny Gantz ve Gadi Eisenkot'u yeni kurulan savaş kabinesine davet etmeye karar verdi ki bu da hükümetin Gallant ya da diğer sağcı koalisyon ortaklarının liderleri tarafından önerilen daha şahin fikirleri dizginlemesini sağlayacak bir hamleydi.

Askeri geçmişleri olan Gantz ve Eisenkot, Gazze fiyaskosundan sonra Lübnan'da acil bir savaşın İsrail ordusu için çok fazla olacağından endişe ediyorlardı. 

Gazze'deki savaş devam ederken kuzey sınırındaki durum da istikrarsızlığını korudu. Her iki taraf da bir dereceye kadar itidalli davransa da İsrail birçok kez gerilimi tırmandırmaya karar verdi.

Ocak ayı başında İsrail güçleri Hamas lideri Aruri'yi Beyrut'un güneyindeki Şii mahallesi Dahiya'da kaldığı sırada öldürerek önemli bir eşiği aştı, zira İsrail'in Beyrut'un kuzeyine kadar saldırıları son yıllarda nadiren görülüyordu.

Yakın zamanda İsrail Hizbullah'ın üç üst düzey komutanına da suikast düzenledi. Savaş boyunca İsrail Hava Kuvvetleri sık sık silah konvoylarını vurdu ve bazen Lübnan'ın Suriye sınırına yakın Beka Vadisi'ndeki Hizbullah ajanlarını öldürdü.

Temmuz ortası itibariyle Hizbullah, Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana İsrail saldırılarında 370'ten fazla savaşçısının öldüğünü doğruladı. Düzinelerce Filistinli silahlı adam ve Lübnanlı sivil de öldürüldü.

Hizbullah da kendi roket saldırılarının menzilini ve miktarını giderek arttırdı ve İsrail tarafında yaklaşık 30 asker ve sivil öldü. Sınırın her iki tarafındaki kasaba ve köyler dümdüz edildi.

İsrailli yetkililer Hizbullah saldırıları sonucunda binden fazla ev ve binanın ağır hasar gördüğünü belirtmektedir. Lübnan tarafındaki hasara ilişkin de benzer değerlendirmeler var. Ancak şu ana kadar İsrail üzerindeki en büyük etki, on binlerce İsraillinin uzun vadede yerinden edilmesi olabilir.

İsrail hükümeti kuzey sınırına yakın kasabalarda yaşayanlara buraları boşaltmalarını söylediğinde, esas olarak bu toplulukların Gazze yakınlarındaki benzer bir kaderle karşılaşabileceklerine dair ilk korkularına cevap veriyordu:

Hizbullah'ın kasaba ve köylere yönelik sürpriz bir saldırısı ve bunun korkunç bir şiddetle sonuçlanması. Ancak son birkaç aydır Hizbullah'ın 6,5 mil menzile sahip, yüksek isabet oranına sahip ve önlenmesi zor olan tanksavar roketlerini giderek daha fazla kullanmasından endişe duyulmaya başlandı.

Şiddetin başlamasından bu yana kuzeydeki hasarın ve can kayıplarının çoğuna bu roketler neden oldu.

Rıdvan ile nehir

İsrail ile Hizbullah arasındaki anlaşmazlığın merkezinde, Şii grubun Lübnan'ın güneyinden geçen ve İsrail sınırına çok da uzak olmayan Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeleri işgal etmesi ve silahlandırması yer alıyor.

2006 yılında imzalanan ateşkes anlaşmasına göre Hizbullah'ın Litani'nin kuzeyinde kalması, nehir ile İsrail sınırı arasında kalan toprakların (doğuda yaklaşık yedi mil ile batıda 20 mil arasında değişen bir mesafe) BM kontrolünde olması ve sadece Lübnan ordusunun burada askeri varlık göstermesine izin verilmesi gerekiyordu. Ancak bu önlemler hiçbir zaman uygulanmadı ve en başından itibaren Hizbullah güçleri İsrail sınırında fiili kontrol kurdu.

Dolayısıyla İsrail'in en önemli talebi Hizbullah birliklerinin, özellikle de grubun elit Rıdvan güçlerinin -İsrail'e baskınlar ve sınır ötesi saldırılar düzenlemek üzere tasarlanmış özel operasyon güçleri- Litani Nehri'nin kuzeyinde kalmasıdır.

Aksine, Hizbullah gelecekteki bir ateşkesi ancak 7 Ekim öncesi statükoya geri dönüşü sağlaması halinde, yani Hizbullah savaşçılarının Litani'nin güneyine dönmesine izin vermesi halinde kabul edeceğini söyledi.

Böyle bir senaryoda örgüt muhtemelen iki yıl önce sınır boyunca inşa ettiği ve Gazze'deki savaşın başlamasından kısa bir süre sonra İsrailliler tarafından bombalanarak yıkılan 20 askeri karakolu da yeniden kurmaya çalışacaktır.

Başkan Biden'ın bölgedeki özel temsilcisi Amos Hochstein 2023'ün sonlarından bu yana İsrail ve Hizbullah arasında ateşkes sağlanması için arabuluculuk yapmaya çalışıyor. Ancak Hizbullah, İsrail'in Gazze'deki savaşı devam ettiği sürece savaşmaya devam edeceğini açıkça ortaya koydu.

Temmuz ayı başında Washington, İsrail ile Hamas arasında bir rehine anlaşması yapılması için yeni bir girişim başlattı; bu anlaşma, esir takasının ilk kısmı uygulanırken Gazze'de ateşkes yapılmasını içeriyor.

Eğer bu plan başarıya ulaşırsa -ki şu anda bu ihtimal zayıf görünüyor- Beyaz Saray derhal İsrail-Lübnan müzakerelerini ilerletmek için çalışacaktır. Kuzey cephesine gelince, İsrail ordusu liderliği Gazze'deki ateşkesi kuzeydeki çatışmaları sona erdirme şansı sağlayacak bir jeton düşmesi olarak görüyor. 

Ancak ABD ve İsrail'in Hizbullah'la yumuşama varsayımları fazla iyimser olabilir. İsrail ordusu eski strateji başkanı ve Washington Institute for Near East Policy'de araştırmacı olan Assaf Orion bana “Uzun vadeli sürdürülebilir bir anlaşma öngörmek zor” dedi.

Orion'a göre “Hizbullah'ın kendine aşırı güveni” göz önüne alındığında, müzakere edilmiş bir anlaşmanın “İsrail'in Hizbullah'ın sınıra yakınlığı ve roket tehdidiyle ilgili endişelerine” cevap verebileceğine dair çok az ihtimal var.

Hizbullah İsrail'in ana talebini kabul etse ve sınırdan çekilse bile, tarih Hizbullah savaşçılarının kalıcı olarak uzak durmasının ya da herhangi bir dış aktörün böyle bir çekilmeyi dayatmasının pek olası olmadığını gösteriyor.

İsrail'in Gazze sınırındaki istihbarat fiyaskosundan sonra, İsrail'in kuzey toplumları İsrail ordusunun Lübnan sınırında benzer sinyalleri kaçırmayacağı konusunda nasıl rahatlatılabilir?

İsrail ordusunun kuzeyde ve Gazze çevresinde kalıcı olarak önemli kuvvetler konuşlandırmak zorunda kalacağı şimdiden belli. Ancak o zaman bile durumun güvenli olup olmadığına karar vermek bu bölgelerde yaşayanlara düşecek. Eğer ikna olmazlarsa birçoğu geri dönmeyecektir.

İsrailli bir Hizbullah analisti olan Shimon Shapira, Nasrullah'ın İsrail'le kapsamlı bir savaştan kaçınmayı umduğuna inanıyor. Ancak yine de -kasıtsız da olsa- gerilimin tırmanmasını tamamen mümkün görüyor.

Taraflardan biri, rakibinin benzer bir sürpriz saldırı planladığından korkarak diğerine karşı önleyici bir darbe vurmaya karar verebilir. Örneğin Hizbullah güneydeki güçlerini yüksek alarm durumunda tutarsa, İsrail askeri istihbaratı yanlışlıkla örgütün ani bir operasyona hazırlandığını düşünebilir ve büyük bir güçle karşılık verebilir.

Takvim aynı zamanda İsrail'de Hizbullah'a yönelik desteğin artmasına da yol açabilir. Eğitim yılının 1 Eylül'de başlamasıyla birlikte kuzeydeki pek çok ailenin sabrı tükeniyor.

Kuzeydeki yerel belediyelerin başkanları, hükümetin harekete geçmemesi halinde birçok ailenin bölgeyi tamamen terk etmeyi seçeceğinden korkuyor.

Netanyahu hükümeti savaşın ön saflarında yer alan toplulukları ihmal etmekle ün kazandı ve güney sakinlerinin ihtiyaçlarıyla ilgilenmek üzere özel bir ofis kurulmasına rağmen kuzeyde benzer bir adım atılmadı.

Son haftalarda muhalefet liderleri hükümetin kuzey sınırındaki güvenliği ele almadaki başarısızlığını ele aldı ve Netanyahu zamanın tükenmekte olduğu sonucuna varabilir.

Bunu yaparsanız lanet olsun

Kuzey sınırındaki sürdürülemez durum İsrail hükümetini bir ikilem içinde bıraktı. Netanyahu ve Gallant, Hizbullah'ın topyekûn bir savaş başlatması halinde Hizbullah'ı ve Lübnan devletini mutlak bir yıkımla tehdit etmiş olsalar da şu anda ikisi de böyle bir senaryoya istekli görünmüyor. 

Hizbullah'ın 1982 yılında İsrail'in Lübnan'ı ilk kez işgal etmesinin ardından, bugün Birinci Lübnan Savaşı olarak bilinen savaşta kurulduğunu hatırlatmakta fayda var.

2000 yılına gelindiğinde Hizbullah İsraillileri güney Lübnan'da kendi ilan ettiği güvenlik bölgesinden çıkarmayı başarmış ve İsrail kamuoyunun askeri kayıplar konusundaki endişelerinin artması üzerine İsrail ordusunu tamamen geri çekilmeye zorlamıştı.

Ardından Temmuz 2006'da patlak veren savaş 34 gün sonra her iki tarafı da mutsuz eden ama aynı zamanda yeni bir büyük doğrudan çatışmaya karşı temkinli olmaya iten sefil bir beraberlikle sona erdi. Birçok İsrailli analist Hizbullah'ın bir sonraki raund için kendisini oldukça iyi hazırladığından şüpheleniyor.

Eğer İsrail geniş çaplı bir savaşa sürüklenirse, İsrail ordusunun çoğunlukla hava üstünlüğüne ve isabetli vuruş kabiliyetine güveneceği bir çatışmayı tercih edeceğini varsaymak mantıklı olacaktır.

İsrailli generaller muhtemelen bir kara harekatı da düzenleyeceklerdir ancak İsrail kuvvetlerinin Litani'nin kuzeyine devam etmesini sağlayacakları şüphelidir. Böyle bir hamle, özellikle de Gazze'deki savaş bu süre zarfında devam ederse, kuvvetlerini çok fazla dağıtma riski taşıyacaktır.

Ve herhangi bir saldırı kararı, Gazze'de dokuz ay süren savaşın ardından İsrail'in mevcut insan gücünün oldukça sınırlı olduğunu dikkate almak zorunda kalacaktır; Temmuz ayında Knesset, asker açığını kapatmak amacıyla zorunlu askerlik hizmetinin üç tam yıla çıkarılmasını öngören bir tasarıyı onayladı.

İsrailli yetkililer ayrıca ordunun Gazze'de ciddi bir isabetli bomba ve mermi sıkıntısı yaşadığını, bunun da Lübnan'da eş zamanlı bir saldırıyı önemli ölçüde kısıtlayabileceğini ima ettiler.

Kara kuvvetlerine gelince, Gazze'de elde edilen göreceli askeri başarıya rağmen Lübnan'daki zorluk farklı olacaktır. Güney Lübnan muhtemelen sivillerden arındırılmış olsa da Hizbullah Hamas'tan çok daha sofistike bir örgüttür.

İsrail ordusu muhtemelen Güney Lübnan savaşını kazanabilir, ancak bu, kuvvetlerine yüksek bir maliyet getirebilir.

İsrail ayrıca, Hizbullah'ın son yıllarda İran'dan aldığı daha sofistike güdümlü füzeler de dahil olmak üzere sürekli roket saldırılarına maruz kalacak olan Tel Aviv ve Hayfa gibi şehirler de dahil olmak üzere tüm iç cephesi için riskleri de göz önünde bulundurmak zorunda kalacaktır.

Bazı İsrailli politikacılar ve generaller orta bir yol olduğunu savunuyor: Hizbullah üzerindeki askeri baskıyı birkaç günlüğüne artırırsak, topyekûn bir savaştan ve bunun Lübnan'a getireceği yıkımdan korkan Hizbullah'ın geri adım atacağını ve sınırdan çekileceğini düşünüyorlar.

Bu tehlikeli bir hüsnükuruntu vakasıdır. Gerçekte, bu tür bir tırmanma başladığında İsrail'in Hizbullah'a savaşın ne zaman durması gerektiğini dikte etmesi çok zor olacaktır.

Örneğin Netanyahu Beyrut'taki hedefleri vurmaya karar verirse, Nasrullah da Tel Aviv'i vurarak aynı şekilde karşılık vermeye karar verebilir. Ve böyle bir saldırının bir kısmı İsrail'in füze savunma sistemlerini aşarsa, kaçınılmaz olarak her iki tarafın sivil halkını da tehdit edecek daha büyük bir savaş için büyük bir baskı oluşacaktır.

Şu an için her iki taraf da artan saldırılara rağmen caydırıcılığı yeniden tesis etmeye çalışıyor. Nasrullah, grubunun İsrail'in eylemlerine karşılık olarak hedef seçtiği stratejik bir denklemden açıkça bahsetti.

Her iki taraf da geniş çaplı bir savaşın yaratacağı yıkımın tamamen farkında. İsrail'in hava saldırıları Lübnan'da devlete ait tüm sivil altyapıyı birkaç gün içinde büyük bir yıkıma uğratabilir. Körfez ülkelerinin böyle bir yıkımın faturasını ödemeye gönüllü olması pek olası değil ve İran şimdiye kadar sadece Hizbullah'a ve Lübnan'daki Şii toplumuna doğrudan yardım etmeye istekliydi.

Hizbullah ise devasa cephaneliğiyle İsraillileri haftalarca bomba sığınaklarına gönderebilir.

Eğer tam bir silahlı çatışma yaşanırsa, bu kısa sürmeyebilir. İran'ın teşvikiyle Hizbullah'ın bir yıpratma savaşına girişmesi ve bunun Tahran'ın sertlik yanlısı liderlerinin hayal ettiği gibi İsrail'i yavaş yavaş çökertmesini umması ihtimali var.

Ukrayna'daki savaşı uzaktan takip eden pek çok İsrailli, benzer bir senaryoyla karşı karşıya kalacaklarından korkuyordu: Ülkenin iradesini ve kabiliyetlerini, dış baskıya boyun eğene kadar tüketmek üzere tasarlanmış, sonu gelmeyen bir savaş.

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail topluluklarına yönelik acımasız işgali ve saldırısı göz önüne alındığında, İsrail'in kendisini gerçekten de Ukrayna'nın yerinde bulacağını, ancak kendisini savunmaya çalışırken, birçok Batılı ülke ve uluslararası medya tarafından başka bir Rusya, neredeyse bir parya devlet olarak muamele göreceğini tahmin etmediler.

Rus hükümeti elbette Gazze'deki savaşın uzamasından memnun çünkü bu sayede Batı'nın dikkatini ve ABD kaynaklarını Ukrayna'daki kanlı kampanyasından uzaklaştırmış oluyor.

Çıkış yok

İsrail-Hamas savaşı sırasında, her iki ya da üç haftada bir İsrail'in kuzey sınırını ziyaret ederek, savaşın birincil cepheye dönüşebilecek bu ikinci cephesindeki olayları takip etmeye çalıştım. Bu sinir bozucu bir deneyim oldu.

Bir zamanlar İsrail'in en güzel bölgelerinden biri olan bu bölge şimdi orta yoğunlukta bir askeri çatışmanın izlerini taşıyor. Sınır boyunca uzanan köylerdeki pek çok ev, çoğunlukla Hizbullah'ın geçmişte kullandığı Katyuşa roketlerinden daha fazla hasara yol açan ve İran üzerinden Hizbullah'a tedarik edilen Rus yapımı Kornet tanksavar roketleri nedeniyle tamamen yıkılmış durumda.

Son ziyaretlerimden birinde İsraillilerin Dov Dağı olarak adlandırdığı kuzey sınırının doğu kısmındaki tartışmalı bölge olan  ÇiftliŞeba çiftliklerine gittim.

Bir İsrail ordusu tugay komutanı bana bazı karakollardaki askerlerin artık izne çıktıklarında yaya olarak ayrılmak zorunda olduklarını çünkü Hizbullah'ın tanksavar roketlerine sürekli maruz kalan bir bölgeye büyük araçların girmesinin çok tehlikeli olduğunu söyledi.

Bir karakola giden yol boyunca, Nisan ayında bir roketin isabet ettiği sivil bir kamyonun kalıntılarını görebiliyordum. İsrail vatandaşı bir Arap olan şoförü öldürülmüştü.

Temmuz ortasında, Ekim ayından beri aktif görevde olan yedek subay bir arkadaşımı görmeye gittim. Batı el-Celil'de, sınırdan yaklaşık bir mil uzaklıktaki bir kibbutzda yaşıyor ve yakınlarda görev yapıyor.

Ailesi dokuz aylık zorunlu sürgünün ardından şimdi evlerine dönmeyi düşünüyor. Çocuklar evlerini özlüyor. Geri dönüp dönmeme kararı ailelerin kendilerine ait olsa da, çok azı bunu yapmıştı. Yine de yakın zamanda bir çıkış yolu göremiyorlar.

Subay arkadaşım “Oldukça iyi savunma yapıyoruz ama bu taktiksel başarılar stratejik bir zafere dönüşmüyor. Yaptığımız şeylerin çoğu sınır boyunca meydana gelen değişikliklere bir tepkiden ibaret.” dedi bana.

Ancak durum patlak verirse, sınır bölgesi ve her iki ülke de daha önce hiç karşılaşmadıkları bir şey yaşayacaklar: sivil nüfusa ve ulusal altyapıya eşi benzeri görülmemiş zararlar verecek tam teşekküllü bir savaş.

Gazze'deki mevcut savaş, bu tür bir çatışmanın uzamasının ne kadar kolay olduğunu zaten gösterdi. İsrail ve Lübnan arasındaki geçmiş savaşlara bakılırsa, bu savaşın tatmin edici bir şekilde sona ermesi pek olası değil.

Çeviri: YDH